4 โรคร้ายจาก PM 2.5 ที่ควรระวัง พร้อมวิธีป้องกันไม่ให้เสี่ยงอันตราย

     ฝุ่นพิษขนาดเล็กอย่าง PM 2.5 กลายเป็นปัญหาสุขภาพที่คนไทยต้องเฝ้าระวังอย่างมาก เพราะสามารถเข้าไปลึกถึงถุงลมในปอด ส่งผลเสียต่อระบบต่าง ๆ ของร่างกายแบบเงียบ ๆ ซึ่งหลายคนอาจไม่รู้ว่า โรคจาก PM 2.5 นั้นรุนแรงกว่าที่คิด และยังเป็นภัยที่เกิดขึ้นได้ทุกวัน วันนี้พี่หมี TQM จะพามาดูกันว่าฝุ่น PM 2.5  สามารถก่อให้เกิดโรคอะไรบ้าง และจะมีวิธีป้องกันได้อย่างไร มาฝากกันครับ

---

📖 รวมไฮไลท์ เลือกอ่านหัวข้อที่สนใจได้เลย

• PM2.5 คืออะไร และทำไมถึงอันตราย
• ฝุ่น PM 2.5 มาจากไหน
• 4 โรคร้ายจาก PM 2.5 ที่คนไทยต้องระวัง
• วิธีป้องกัน PM2.5 ให้ปลอดภัยในชีวิตประจำวัน
• คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

---

PM2.5 คืออะไร และทำไมถึงอันตราย

     ฝุ่น PM2.5 คือ ฝุ่นละอองที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางเล็กกว่า 2.5 ไมครอน เล็กจนสามารถแทรกซึมเข้าสู่ระบบทางเดินหายใจลึกถึงถุงลมปอด และยังไหลเวียนในกระแสเลือดได้อีกด้วย จึงทำให้เกิด โรคจาก PM 2.5 ได้ทั้งแบบเฉียบพลันและเรื้อรัง โดยเฉพาะในกลุ่มเสี่ยงอย่างเด็กเล็ก ผู้สูงอายุ คนท้อง และผู้มีโรคประจำตัว

 

     อีกหนึ่งคำถาม ที่คนส่วนใหญ่อยากรู้เกี่ยวกับ ฝุ่น PM2.5 ผลกระทบต่อสุขภาพอย่างไรบ้าง ต้องบอกเลยว่าการได้รับฝุ่น PM2.5 ในระยะสั้นอาจทำให้ระคายเคืองตาและคอ มีอาการไอ หายใจลำบาก หากได้รับอย่างต่อเนื่อง ในระยะยาว พบความเสี่ยงที่เพิ่มขึ้นของ โรคหัวใจ โรคหลอดเลือด มะเร็งปอด เป็นต้น 

ฝุ่น PM 2.5 มาจากไหน

     ฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM 2.5 มาจากหลายแหล่ง โดยหลัก ๆ แล้วมักเกิดได้จากสาเหตุดังต่อไปนี้

 

• • ควันจากท่อไอเสียรถยนต์  : การเผาไหม้ในเครื่องยนต์ (โดยเฉพาะดีเซล) เป็นแหล่งปล่อยอนุภาคละเอียดมาก รถยนต์ที่เครื่องไม่จูนหรือไม่มีระบบกรองไอเสียที่ดี ยิ่งปล่อย PM 2.5 มาก
  • โรงงานอุตสาหกรรม : โรงไฟฟ้า โรงงานอุตสาหกรรมที่ใช้เชื้อเพลิงฟอสซิล หรือกระบวนการที่ปล่อยไอเสียไม่ผ่านการบำบัดเต็มที่ รวมไปถึงกิจกรรมทางอุตสาหกรรมบางประเภทปล่อยทั้งฝุ่นและสารตัวตั้งต้นของฝุ่น เช่น ซัลเฟต นิโตรเจนออกไซด์ ที่สามารถเปลี่ยนเป็น PM 2.5 ได้ในชั้นบรรยากาศ
  • การเผาในที่โล่ง : เช่น เผาขยะ เผาไร่อ้อย หรือการเผาป่าในภาคเหนือช่วงฤดูแล้ง เป็นสาเหตุสำคัญในต่างจังหวัด ทำให้ค่าฝุ่นพุ่งทั้งในระดับท้องถิ่นและแบบข้ามพรมแดน
  • ก่อสร้างและฝุ่นบนถนน : งานตัด เจาะ ทุบ และขนส่งวัสดุก่อสร้าง ทำให้เกิดฝุ่นละเอียดที่สามารถคงอยู่ในอากาศได้หากไม่มีมาตรการควบคุม บริเวณไซต์ที่ไม่มีการคลุมหรือรดน้ำ จะปล่อยฝุ่นลอยสูงและแพร่กระจายได้ไกล
  • แหล่งกำเนิดภายในอาคาร : การทำอาหารโดยใช้ไฟแรง เตาแก๊ส เตาถ่าน การจุดธูปเทียน การใช้เตาเผาในบ้าน ล้วนปล่อยอนุภาคขนาดเล็กเข้าไปในพื้นที่ปิด ซึ่งอาจทำให้ระดับ PM2.5 ภายในอาคารสูงได้
  • กระบวนการทางเคมีในชั้นบรรยากาศ : ก๊าซมลพิษ เช่น NOx (ไนโตรเจนออกไซด์) และ SO2 (ซัลเฟอร์ไดออกไซด์) รวมถึงไอระเหยอินทรีย์บางชนิด สามารถทำปฏิกิริยาในบรรยากาศแล้วกลายเป็นอนุภาคเล็ก (secondary PM) ซึ่งรวมเป็น PM 2.5 ได้

 

4 โรคร้ายจาก PM 2.5 ที่คนไทยต้องระวัง

1. โรคระบบทางเดินหายใจอักเสบ

     เพราะฝุ่นเล็กมากจนผ่านเข้าไปใน หลอดลมและถุงลมได้ง่าย ทำให้เกิดการระคายเคือง โดยเฉพาะเด็ก ผู้สูงอายุ และผู้ที่เป็นโรคหอบหืดอยู่แล้ว หากสะสมเป็นเวลานานอาจกลายเป็นโรคเรื้อรังของปอดได้

 

อาการที่ต้องระวัง

• • ไอเรื้อรัง ไอติดต่อกันหลายวัน
  • เจ็บคอ ระคายคอ
  • หายใจมีเสียงวี้ด
  • แน่นหน้าอก หายใจลำบาก
  • หอบหืดกำเริบเฉียบพลัน

 

2. โรคหัวใจและหลอดเลือด

     ฝุ่นขนาดเล็กสามารถทะลุเข้าสู่กระแสเลือด ทำให้เกิดการอักเสบของผนังหลอดเลือด ส่งผลให้หัวใจทำงานหนักขึ้นและเลือดไหลเวียนผิดปกติ ความเสี่ยงเพิ่มขึ้นหลายเท่าเมื่ออยู่ในพื้นที่ฝุ่นสูงเป็นเวลานาน

 

อาการที่ควรระวัง

• • แน่นหน้าอกหรือเจ็บหน้าอก
  • หัวใจเต้นผิดจังหวะ
  • เหนื่อยง่ายโดยไม่มีสาเหตุ
  • หน้ามืด วิงเวียน
  • เสี่ยงหัวใจวาย เส้นเลือดในสมองตีบ (อัมพฤกษ์–อัมพาต)

 

3. มะเร็งปอด

     เพราะในฝุ่น PM 2.5 มีสารก่อมะเร็ง เช่น สารไฮโดรคาร์บอน สารโลหะหนัก และสารพิษจากการเผาไหม้ พอสะสมในร่างกายนาน ๆ จะทำให้เซลล์ปอดเกิดการกลายพันธุ์จนพัฒนาเป็นมะเร็งได้ แม้ ไม่สูบบุหรี่ ก็มีความเสี่ยง

 

อาการที่ควรระวัง

• • ไอเรื้อรังเกิน 3 สัปดาห์
  • ไอมีเลือดปน
  • เจ็บหน้าอกเวลาหายใจ
  • น้ำหนักลดโดยไม่ทราบสาเหตุ
  • เหนื่อยง่าย

 

4. โรคเยื่อบุตาอักเสบ หรืออาการตาแดง 

     เกิดจากการติดเชื้อไวรัส แบคทีเรีย หรือมลพิษในอากาศ เช่น ฝุ่นควันจาก PM 2.5 เมื่อฝุ่นละอองเข้าสู่เยื่อบุตาจนเกิดการอักเสบ ดาแดง แสบตา คันตา ถ้าไม่รุนแรงมาก อาการจะหายไปเองภายใน 2-3 สัปดาห์ แต่การพบแพทย์เพื่อใช้ยาก็จะช่วยให้หายเร็วขึ้น

 

อาการที่ควรระวัง 

• • แสบตา เคืองตา เหมือนมีผงเข้าตา
  • ตาแดง เส้นเลือดฝอยขยาย
  • น้ำตาไหลมากผิดปกติ
  • คันตา เหมือนตาแห้ง
  • ขี้ตาเพิ่มขึ้น โดยเฉพาะตอนเช้า
  • มองภาพไม่ชัดเป็นช่วง ๆ

วิธีป้องกัน PM2.5 ให้ปลอดภัยในชีวิตประจำวัน

• • เช็กค่าฝุ่นก่อนออกจากบ้าน : ใช้แอปเช็กค่าฝุ่น PM 2.5 เช่น Air4Thai หรือ AQI ถ้าระดับสูงให้เลี่ยงกิจกรรมนอกบ้าน โดยเฉพาะการออกกำลังกายหนัก ๆ
  • สวมหน้ากาก N95 / KN95 : หน้ากาก N95 เป็นอุปกรณ์สำคัญที่สามารถกรองฝุ่นขนาดเล็กได้ดี ควรเลือกหน้ากากที่ได้มาตรฐาน และใส่อย่างถูกวิธี
  • ใช้เครื่องฟอกอากาศแบบ HEPA : ติดตั้งเครื่องฟอกอากาศในบ้านหรือในที่ทำงาน โดยเลือกเครื่องที่มีแผ่นกรอง HEPA ซึ่งสามารถกรอง PM2.5 ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
  • ปิดประตู–หน้าต่างช่วงค่าฝุ่นสูง : เพื่อลดการไหลเข้าของฝุ่นจากภายนอก
  • หลีกเลี่ยงกิจกรรมกลางแจ้ง : โดยเฉพาะการวิ่งหรือออกกำลังกายหนัก ๆ เมื่อค่าฝุ่นเกินมาตรฐาน

คำถามที่พบบ่อย

ใครบ้างที่เสี่ยงต่อ PM2.5 มากที่สุด?

กลุ่มเสี่ยง ได้แก่ เด็กเล็ก ผู้สูงอายุ หญิงตั้งครรภ์ และผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น หอบหืด หรือโรคหัวใจ

 

ออกกำลังกายช่วงค่าฝุ่นสูงได้ไหม?

เลี่ยงการออกกำลังกายนอกอาคารในวันฝุ่นสูง เปลี่ยนไปออกกำลังกายในที่ร่ม หรือใช้เครื่องฟอกอากาศในพื้นที่ออกกำลังกายภายในอาคาร ถ้ามีอาการหอบให้หยุดและพบแพทย์หากอาการไม่ดีขึ้น

 

ระดับค่า PM2.5 เท่าไรถึงอันตรายต่อสุขภาพ?

เกณฑ์ความเสี่ยงแตกต่างตามมาตรฐาน แต่โดยทั่วไปเมื่อค่า PM2.5 มากกว่า 37 µg/m³ จะเริ่มมีความเสี่ยงต่อผู้ที่อ่อนไหว และค่าที่สูงกว่านั้นจะเป็นอันตรายต่อทุกคน ควรติดตามค่าในพื้นที่ของคุณเป็นหลัก

 

     ฝุ่น PM2.5 เป็นภัยที่เรามองไม่เห็นแต่ส่งผลต่อร่างกายได้อย่างร้ายแรง โดยเฉพาะกับ โรคจาก PM 2.5 และ PM2.5 ผลกระทบต่อสุขภาพ ที่ครอบคลุมทั้งระบบทางเดินหายใจ หัวใจ และมะเร็งจึงควรให้ความสำคัญ และนำ วิธีป้องกัน PM2.5 ที่กล่าวมาไปปรับใช้ในชีวิตประจำวัน เพื่อให้ทั้งตัวเองและคนรอบข้างปลอดภัยครับ

 

     และรับมือกับโรคร้ายที่เกิดจากฝุ่น PM 2.5 ด้วย ประกันภัยคุ้มครองโรคจากมลพิษทางอากาศ PM2.5 คุ้มครองการเจ็บป่วย คุ้มครองค่ารักษาพยาบาลแบบผู้ป่วยนอก รับเงินชดเชยปลอบขวัญ รับเงินชดเชยรายวัน หรือหากต้องการปรึกษาเรื่องประกันสุขภาพกับ TQM สามารถแชทกับพี่หมีได้ที่ปุ่มด้านขวาล่าง หรือติดต่อเจ้าหน้าที่ผ่านเบอร์ Hotline 1737 ยินดีให้บริการตลอด 24 ชั่วโมงครับ